کیست برانکیال یک ناهنجاری مادرزادی است که به دلیل باقی ماندن بقایای لوله های برانکیال در دوران جنینی ایجاد می شود. در حالت طبیعی ، این ساختارها در طی رشد جنین جذب یا ناپدید می شوند ، اما در برخی موارد به صورت کیست یا فیستول در ناحیه گردن باقی می مانند. این کیست ها معمولاً در اطراف زاویه فک یا در قسمت کناری گردن ظاهر می شوند و اغلب به صورت توده ای نرم ، بدون درد و متحرک دیده می شوند. با این حال ، در صورت عفونت ، ممکن است دردناک ، متورم و همراه با ترشح یا قرمزی شوند. این عارضه می تواند در دوران نوزادی ، کودکی یا حتی بزرگسالی تشخیص داده شود. تشخیص دقیق از طریق معاینه فیزیکی ، سونوگرافی یا تصویربرداری مانند سی تی اسکن صورت می گیرد. درمان اصلی برانکیال ، جراحی و برداشتن کامل آن است ، زیرا در صورت باقی ماندن ، احتمال عود یا بروز عوارضی مانند آبسه و التهاب وجود دارد.
علائم کیست برانکیال
- وجود توده نرم و بدون درد در کناره گردن
- تورم در ناحیه گردن
- عفونت و التهاب موضعی
- خروج ترشح از پوست در صورت وجود فیستول
- درد در ناحیه گردن هنگام عفونت
- تب (در صورت عفونت)
- اختلال در بلع یا تنفس (در موارد نادر و شدید)
- قرمزی یا حساسیت در محل توده
- رشد تدریجی توده با گذشت زمان
آیا کیست برانکیال خطرناک است؟
کیست برانکیال به طور کلی یک ضایعه خوش خیم و غیرسرطانی است و در بسیاری از موارد خطرناک محسوب نمی شود. با این حال ، در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع ، می تواند عوارضی ایجاد کند. شایع ترین خطر آن ، عفونت و تبدیل شدن به آبسه است که ممکن است با درد ، تب و ترشح همراه باشد. همچنین ، در موارد نادر ، کیست بزرگ می تواند بر ساختارهای اطراف فشار وارد کرده و موجب اختلال در بلع یا تنفس شود. اگرچه احتمال بدخیمی در این کیست بسیار کم است ، اما وجود آن در گردن نیاز به بررسی و تشخیص دقیق دارد. درمان جراحی بهترین راه برای جلوگیری از عوارض احتمالی و پیشگیری از عود مجدد برانکیال است.
آیا کیست برانکیال در بزرگسالان هم ایجاد می شود؟
بله، کیست برانکیال اگرچه یک ناهنجاری مادرزادی است و معمولاً در کودکان تشخیص داده می شود ، اما می تواند در بزرگسالی نیز خود را نشان دهد. در برخی افراد ، این کیست تا سال ها بدون علامت باقی می ماند و به طور تصادفی یا در پی عفونت ناگهانی در بزرگسالی کشف می شود. در بزرگسالان ، کیست ممکن است با علائمی مانند تورم تدریجی گردن ، درد یا خروج ترشح ظاهر شود و گاهی با تومورهای گردنی اشتباه گرفته می شود. به همین دلیل ، تشخیص دقیق از طریق سونوگرافی ، سی تی اسکن یا MRI اهمیت زیادی دارد. جراحی تنها درمان قطعی این کیست است و در بزرگسالان نیز می تواند با موفقیت انجام شود. در صورت عفونت ، ابتدا آنتی بیوتیک تجویز شده و سپس جراحی توصیه می شود. تشخیص زودهنگام در بزرگسالان از بروز عوارض جلوگیری می کند.
آیا کیست برانکیال می تواند عود کند؟
بله ، برانکیال در صورتی که به طور کامل و اصولی جراحی نشود ، می تواند عود کند. عود کیست معمولاً زمانی اتفاق می افتد که بخشی از کیست یا مجرای فیستول باقی مانده باشد ، به ویژه در مواردی که جراحی در زمان التهاب یا عفونت فعال انجام شده باشد. انجام جراحی در شرایط غیرعفونی و با دقت بالا توسط بهترین جراح سر و گردن در تهران ، احتمال بازگشت را به حداقل می رساند. همچنین در صورتی که کیست چند بار عفونی شده باشد ، بافت اطراف آن ممکن است تغییراتی پیدا کرده و جراحی را پیچیده تر کند. به همین دلیل ، تشخیص به موقع و درمان کامل در اولین مراجعه اهمیت زیادی دارد. در صورت بازگشت علائم مانند تورم ، ترشح یا درد در همان ناحیه گردن ، باید سریعاً به پزشک مراجعه شود تا بررسی مجدد انجام گیرد.
خطرات ترک کردن کیست برانکیال بدون درمان
رها کردن کیست برانکیال بدون درمان می تواند منجر به بروز عوارض و خطرات قابل توجهی شود. اگرچه این کیست ها در ابتدا ممکن است بدون علامت باشند ، اما با گذشت زمان احتمال بروز عفونت در آن‌ها افزایش می یابد. عفونت می تواند باعث تورم ، درد ، قرمزی و حتی تشکیل آبسه در ناحیه گردن شود. در صورت پیشرفت عفونت ، تخلیه چرک به صورت خود به خودی یا از طریق پوست ممکن است اتفاق بی افتد که موجب ایجاد فیستول یا مسیر ارتباطی دائمی بین کیست و سطح پوست خواهد شد. همچنین فشار ناشی از رشد تدریجی کیست می تواند به بافت های اطراف مانند نای یا مری فشار وارد کرده و در موارد نادر باعث اختلال در بلع یا تنفس شود. عدم درمان به موقع همچنین باعث سخت تر شدن جراحی در آینده خواهد شد. بنابراین ، تشخیص و مداخله زودهنگام برای پیشگیری از این عوارض کاملاً ضروری است.
